Kolejne zmiany przepisów o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy. Nowe instytucje obowiązane. Bardziej restrykcyjna weryfikacja beneficjenta rzeczywistego

sty 30, 2023

Dnia 15 maja 2021 r. zaczęła obowiązywać część przepisów wprowadzonych ustawą zmieniającą ustawę o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu z 1 marca 2018 r. (AML). Kolejne przepisy weszły w życie z końcem lipca i końcem października 2021 r. Nowelizacja dostosowała polskie przepisy AML do tzw. 5 Dyrektywy AML1. Celem zmian jest przede wszystkim zwiększenie transparentności informacji o beneficjentach rzeczywistych podmiotów korporacyjnych, a także lepszy dostęp do informacji posiadanych przez instytucje obowiązane. Na instytucje obowiązane nałożone zostały dodatkowe obowiązki w zakresie stosowania środków bezpieczeństwa oraz identyfikacji beneficjentów rzeczywistych.

Ustalanie oraz weryfikacja beneficjenta rzeczywistego

Po nowelizacji instytucje obowiązane muszą dołożyć należytej staranności przy ustalaniu beneficjenta rzeczywistego i nie wystarczy bazowanie wyłącznie na informacjach zawartych w Centralnym Rejestrze Beneficjentów Rzeczywistych lub odpowiednim rejestrze prowadzonym w innym państwie członkowskim (systemy te nie zawierają mechanizmów weryfikacji danych w nich zawartych). Instytucja obowiązana musi zatem dodatkowo we własnym zakresie ustalać czy podane w rejestrze dane są prawidłowe, przeprowadzić identyfikację struktury własności i kontroli klienta oraz jego beneficjentów rzeczywistych. W razie stwierdzenia rozbieżności pomiędzy pozyskanymi danymi a informacjami z rejestru, będzie zobowiązana do przekazania organowi właściwemu w sprawach rejestru informacji o stwierdzonych rozbieżnościach wraz z uzasadnieniem i dokumentacją.

Ponadto beneficjenci rzeczywiści zostali zobligowani do dostarczania instytucjom obowiązanym koniecznych informacji w związku z wypełnianiem przez nich obowiązków wynikających z przepisów AML. Tym samym instytucje obowiązane zyskały uprawnienie do żądania od beneficjentów przekazania określonych informacji.

Nowe kategorie instytucji obowiązanych od 31 lipca 2021

Nowelizacja wprowadza dwie nowe kategorie podmiotów, które będą instytucjami obowiązanymi, a zatem podmiotami, na które ustawa AML nakłada szereg obowiązków, w tym konieczność analizy klientów oraz stosunków gospodarczych z nimi, implementacji wewnętrznych procedur, wyznaczania osób odpowiedzialnych za kwestie dotyczące przeciwdziałania praniu pieniędzy.

Do nowych kategorii podmiotów zaliczają się:
• przedsiębiorcy, którzy nie są innymi instytucjami obowiązanymi (np. doradcami podatkowymi lub podmiotami prowadzącymi księgi rachunkowe), a których podstawową działalnością gospodarczą jest świadczenie usług polegających na sporządzaniu deklaracji, prowadzeniu ksiąg podatkowych, udzielaniu porad, opinii lub wyjaśnień z zakresu przepisów prawa podatkowego lub celnego; przedsiębiorcy prowadzący działalność polegającą na:
• o obrocie lub pośrednictwie w obrocie dziełami sztuki, antykami lub przedmiotami kolekcjonerskimi (w tym z wykorzystaniem galerii sztuki, domów aukcyjnych lub tzw. wolnych portów) w zakresie transakcji równych lub przekraczających równowartość 10 000 euro;
• o przechowywaniu dzieł sztuki, antyków lub przedmiotów kolekcjonerskich z wykorzystaniem tzw. wolnych portów – w zakresie transakcji równych lub przekraczających równowartość 10 000 euro.

Nowe obowiązki od 31 października 2021 r.

Od 31 października 2021 r. instytucje obowiązane zobowiązane są do wprowadzenia w swojej procedurze wewnętrznej:
• zasady odnotowywania rozbieżności między informacjami zgromadzonymi w Centralnym Rejestrze Beneficjentów Rzeczywistych, a informacjami o beneficjentach rzeczywistych klienta ustalonymi w związku ze stosowaniem ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz
• zasady dokumentowania utrudnień stwierdzonych w związku z weryfikacją tożsamości beneficjenta rzeczywistego oraz czynności podejmowanych w związku z identyfikacją jako beneficjenta rzeczywistego osoby fizycznej zajmującej wyższe stanowisko kierownicze.
• nowe obowiązki wymagane względem stosunków gospodarczych lub transakcji związanej z państwem trzecim wysokiego ryzyka,
• nowe podejście do statusu PEP, oparte na wykazie krajowych stanowisk i funkcji publicznych będących eksponowanymi stanowiskami politycznymi.
• dodatkowe obowiązki w zakresie dotyczącym prowadzenia działalności gospodarczej, która związana jest z: wymianą pomiędzy walutami wirtualnymi i środkami płatniczymi oraz wymianą pomiędzy walutami wirtualnymi oraz pośrednictwem w obydwu wskazanych powyżej przypadkach i prowadzenie rachunków zapewniających osobom uprawnionym możliwość korzystania z jednostek walut wirtualnych, w tym prowadzenie transakcji ich wymiany. Podmioty, które prowadziły już działalność w branży krypto w dniu 31 października 2021 r. będą miały 6 miesięcy na dostosowanie się do wprowadzanych regulacji, wprowadzenie procedury, wyznaczenia osoby odpowiedzialnej za AML, dokonywanie szczegółowych analiz przeprowadzanych transakcji, przeprowadzanie oceny ryzyka (aktualizacja oceny ryzyka co 2 lata), wdrożenie procedur umożliwiających weryfikowanie kontrahentów oraz przeprowadzenie szkoleń. Od 1 listopada 2021 r. zmniejszy się limit transakcji okazjonalnej – z 15 000 EUR do 1000 EUR. W przypadku, gdy klient będzie chciał dokonać transakcji powyżej tej kwoty, konieczne będzie przeprowadzenie weryfikacji tożsamości.

Podsumowując, nowelizacja ustawy AML wprowadza obowiązek spełnienia określonych wymogów oraz uzyskania wpisu do właściwego rejestru dla: przedsiębiorców prowadzących tzw. „działalność w zakresie walut wirtualnych”, która polega na:
• wymianie pomiędzy walutami wirtualnymi i środkami płatniczymi;
• wymianie pomiędzy walutami wirtualnymi;
• pośrednictwie w wymianach, o których mowa powyżej;
• prowadzeniu rachunków zapewniających osobom uprawnionym możliwość korzystania z jednostek walut wirtualnych, w tym przeprowadzania transakcji ich wymiany.

Ponadto, nowelizacja ustawy AML nakłada na przedsiębiorców prowadzących działalność w zakresie walut wirtualnych:
• wymóg niekaralności obejmujący umyślne przestępstwa;
• wymóg posiadania oraz udokumentowania wiedzy lub doświadczenia związanego z prowadzoną działalnością regulowaną (wystarczające ma być ukończenie odpowiedniego szkolenia lub kursu). Powyższe wymogi odnoszą się do osób fizycznych prowadzących działalność regulowaną, jak również do członków organów zarządzających, osób kierujących wykonywaniem czynności związanych z prowadzeniem działalności regulowanej oraz beneficjentów rzeczywistych osób prawnych lub jednostek organizacyjnych prowadzących działalność regulowaną, jak również do wspólników tych podmiotów, o ile wspólnikom tym powierzono prowadzenie spraw spółki lub są uprawnieni do jej reprezentacji. Prowadzenie działalności regulowanej bez uzyskania wpisu do właściwego rejestru zagrożone będzie karą pieniężną w wysokości do 100 000 złotych. W ramach zgłoszenia do właściwego rejestru działalności regulowanej, przedsiębiorca będzie oświadczał pod rygorem odpowiedzialności karnej, że wymogi niekaralności i wiedzy / doświadczenia są spełnione.

Organ do spraw Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR) na prawo do przeprowadzania kontroli dotyczących realizacji obowiązku dokonywania zgłoszeń oraz ich terminowej aktualizacji oraz może nakładać kary pieniężne oraz podejmować działania w celu zapewnienia prawidłowości i aktualizacji informacji zawartych w rejestrze. Organ ten może wszczynać postępowania wyjaśniające odnotowywane w rejestrze oraz dokonywać sprostowania danych zamieszczonych w rejestrze.
Wprowadzono także maksymalny okres danych zgromadzonych w CRBR, który wynosi 10 lat od dnia wykreślenia z KRS lub 10 lat od ustania obowiązku zgłoszeniowego (w przypadku trustów).

Wzmocnienie bezpieczeństwa w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy jest jednym z elementów compliance. Kolejny to kompleksowy system ochrony sygnalistów, który musi być implementowany do prawa krajowego do grudnia 2021 r.2 Standardem większości przedsiębiorstw powinno być posiadanie systemów zarządzania zgodnością, którego opracowanie i skuteczne wdrożenie z pewnością jest wyzwaniem.

dr Marlena Wach – Radca prawny

1 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/843 z dnia 30 maja 2018 r. zmieniająca dyrektywę (UE) 2015/849 w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu oraz zmieniająca dyrektywy 2009/138/WE i 2013/36/UE.
2 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii.

Zbycie przedsiębiorstwa w trybie Ustawy z dnia 13 kwietnia 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego

Wobec kształtującej się dopiero praktyki wykonania Ustawy z dnia 13 kwietnia 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1497 z późn. zm.)...

Kancelaria JBW partnerem prawnym konferencji „Polska-Ukraina-Świętokrzyskie. Przestrzeń dla wspólnego biznesu” 22.11.2023

W dniu 22.11.2023 r. Kancelaria JBW wzięła udział w Konferencji pn. „Polska-Ukraina-Świętokrzyskie. Przestrzeń dla wspólnego biznesu”, którego była także patronem prawnym. Organizatorem konferencji była Polsko-Ukraińska Izba Gospodarcza Przedstawicielstwo w Kielcach,...

Krótki przewodnik po Green Lease

Krótki przewodnik po Green Lease Rynek nieruchomości szuka sposobów na realizację celów zrównoważonego rozwoju, sposobów na zmniejszenie swojego śladu węglowego, zwiększenia atrakcyjności. Przyczyniło się to do powstania nowego typu umowy najmu komercyjnego zwanego...

ESG – rozwijamy praktykę

Pojęcie „dalszego odszkodowania” z tytułu opóźnionego, odwołanego lotu lub odmowy przyjęcia na pokład

O prawie pasażera do uzyskania zryczałtowanego odszkodowania w przypadku odwołania, opóźnienia lotu lub odmowy przyjęcia na pokład pisaliśmy w poprzednich artykułach:...

Błąd na tablicy odlotów?

Lotniska odgrywają kluczową rolę w dzisiejszym świecie, zapewniając połączenia międzynarodowe i umożliwiając milionom ludzi podróżowanie w różne zakątki globu. W tym złożonym środowisku, gdzie często panuje pośpiech i deficyt czasu, tablice odlotów i przylotów pełnią...

Obowiązek pomocy pasażerom o ograniczonej sprawności w przewozie lotniczym

Osoby o ograniczonej sprawności ruchowej lub pasażerowie o ograniczonej mobilności stanowią jedną z najszybciej rosnących grup pasażerów w lotnictwie. Podróżnymi są też coraz częściej małe dzieci. Czy ich uprawniani są podobne? Czy port lotniczy może odmówić...

Znaj swoje prawa w podróży – zapowiedź kontynuacji cyklu o prawie lotniczym

Rozpoczęły się wakacje, na lotniskach tłumy. Okres nasilonego ruchu turystycznego to też czas sprawdzianu dla działalności operacyjnej przewoźników lotniczych. Prawdopodobnie podejmą oni wszelkie racjonalne środki aby uniknąć opóźnień lub odwołania lotów. Jeśli jednak...

Holizm prawniczy i nowe zawody prawnicze

Rolą prawnika jest ustalenie nie tylko celu jaki Klient chce osiągnąć, lecz także przyczyn dla których chce go osiągnąć. Czy zatem prawo jest nauką społeczną która wymaga podejścia holistycznego? Holizm (z greckiego holos, czyli całość) to filozoficzna koncepcja...

Nowe zasady  sprzedaży produktów rolnych lub spożywczych oraz wyrobów rękodzieła wytworzonych w gospodarstwie rolnym

Od dnia 1 stycznia 2022 r. obowiązuje Ustawa z dnia 29 października 2021 r.[1] o ułatwieniach w prowadzeniu handlu w piątki i soboty przez rolników i ich domowników, która wprowadza obowiązek każdej gminy do wyznaczenia miejsca do prowadzenia handlu w piątki i soboty....

Kancelaria JBW partnerem prawnym konferencji „Polska-Ukraina-Świętokrzyskie. Przestrzeń dla wspólnego biznesu” 22.11.2023

W dniu 22.11.2023 r. Kancelaria JBW wzięła udział w Konferencji pn. „Polska-Ukraina-Świętokrzyskie. Przestrzeń dla wspólnego biznesu”, którego była także patronem prawnym. Organizatorem konferencji była Polsko-Ukraińska Izba Gospodarcza Przedstawicielstwo w Kielcach,...

Krótki przewodnik po Green Lease

Krótki przewodnik po Green Lease Rynek nieruchomości szuka sposobów na realizację celów zrównoważonego rozwoju, sposobów na zmniejszenie swojego śladu węglowego, zwiększenia atrakcyjności. Przyczyniło się to do powstania nowego typu umowy najmu komercyjnego zwanego...

ESG – rozwijamy praktykę

Pojęcie „dalszego odszkodowania” z tytułu opóźnionego, odwołanego lotu lub odmowy przyjęcia na pokład

O prawie pasażera do uzyskania zryczałtowanego odszkodowania w przypadku odwołania, opóźnienia lotu lub odmowy przyjęcia na pokład pisaliśmy w poprzednich artykułach:...

Błąd na tablicy odlotów?

Lotniska odgrywają kluczową rolę w dzisiejszym świecie, zapewniając połączenia międzynarodowe i umożliwiając milionom ludzi podróżowanie w różne zakątki globu. W tym złożonym środowisku, gdzie często panuje pośpiech i deficyt czasu, tablice odlotów i przylotów pełnią...

Obowiązek pomocy pasażerom o ograniczonej sprawności w przewozie lotniczym

Osoby o ograniczonej sprawności ruchowej lub pasażerowie o ograniczonej mobilności stanowią jedną z najszybciej rosnących grup pasażerów w lotnictwie. Podróżnymi są też coraz częściej małe dzieci. Czy ich uprawniani są podobne? Czy port lotniczy może odmówić...

Znaj swoje prawa w podróży – zapowiedź kontynuacji cyklu o prawie lotniczym

Rozpoczęły się wakacje, na lotniskach tłumy. Okres nasilonego ruchu turystycznego to też czas sprawdzianu dla działalności operacyjnej przewoźników lotniczych. Prawdopodobnie podejmą oni wszelkie racjonalne środki aby uniknąć opóźnień lub odwołania lotów. Jeśli jednak...

Holizm prawniczy i nowe zawody prawnicze

Rolą prawnika jest ustalenie nie tylko celu jaki Klient chce osiągnąć, lecz także przyczyn dla których chce go osiągnąć. Czy zatem prawo jest nauką społeczną która wymaga podejścia holistycznego? Holizm (z greckiego holos, czyli całość) to filozoficzna koncepcja...

Nowe zasady  sprzedaży produktów rolnych lub spożywczych oraz wyrobów rękodzieła wytworzonych w gospodarstwie rolnym

Od dnia 1 stycznia 2022 r. obowiązuje Ustawa z dnia 29 października 2021 r.[1] o ułatwieniach w prowadzeniu handlu w piątki i soboty przez rolników i ich domowników, która wprowadza obowiązek każdej gminy do wyznaczenia miejsca do prowadzenia handlu w piątki i soboty....

Pojęcie okoliczności nadzwyczajnych a prawo linii lotniczej do odszkodowania – cz. II

Niniejszy artykuł jest kontynuacją rozważań dotyczących działalności operacyjnej przewoźnika lotniczego oraz podjęcia przez niego wszelkich racjonalnych środków, by uniknąć opóźnień lub odwołań lotów1.Jak wskazaliśmy, jedną z okoliczności nadzwyczajnych, na które...

Krótki przewodnik po Green Lease

Krótki przewodnik po Green Lease Rynek nieruchomości szuka sposobów na realizację celów zrównoważonego rozwoju, sposobów na zmniejszenie swojego śladu węglowego, zwiększenia atrakcyjności. Przyczyniło się to do powstania nowego typu umowy najmu komercyjnego zwanego...

ESG – rozwijamy praktykę

Pojęcie „dalszego odszkodowania” z tytułu opóźnionego, odwołanego lotu lub odmowy przyjęcia na pokład

O prawie pasażera do uzyskania zryczałtowanego odszkodowania w przypadku odwołania, opóźnienia lotu lub odmowy przyjęcia na pokład pisaliśmy w poprzednich artykułach:...

Błąd na tablicy odlotów?

Lotniska odgrywają kluczową rolę w dzisiejszym świecie, zapewniając połączenia międzynarodowe i umożliwiając milionom ludzi podróżowanie w różne zakątki globu. W tym złożonym środowisku, gdzie często panuje pośpiech i deficyt czasu, tablice odlotów i przylotów pełnią...

Obowiązek pomocy pasażerom o ograniczonej sprawności w przewozie lotniczym

Osoby o ograniczonej sprawności ruchowej lub pasażerowie o ograniczonej mobilności stanowią jedną z najszybciej rosnących grup pasażerów w lotnictwie. Podróżnymi są też coraz częściej małe dzieci. Czy ich uprawniani są podobne? Czy port lotniczy może odmówić...

Znaj swoje prawa w podróży – zapowiedź kontynuacji cyklu o prawie lotniczym

Rozpoczęły się wakacje, na lotniskach tłumy. Okres nasilonego ruchu turystycznego to też czas sprawdzianu dla działalności operacyjnej przewoźników lotniczych. Prawdopodobnie podejmą oni wszelkie racjonalne środki aby uniknąć opóźnień lub odwołania lotów. Jeśli jednak...

Holizm prawniczy i nowe zawody prawnicze

Rolą prawnika jest ustalenie nie tylko celu jaki Klient chce osiągnąć, lecz także przyczyn dla których chce go osiągnąć. Czy zatem prawo jest nauką społeczną która wymaga podejścia holistycznego? Holizm (z greckiego holos, czyli całość) to filozoficzna koncepcja...

Nowe zasady  sprzedaży produktów rolnych lub spożywczych oraz wyrobów rękodzieła wytworzonych w gospodarstwie rolnym

Od dnia 1 stycznia 2022 r. obowiązuje Ustawa z dnia 29 października 2021 r.[1] o ułatwieniach w prowadzeniu handlu w piątki i soboty przez rolników i ich domowników, która wprowadza obowiązek każdej gminy do wyznaczenia miejsca do prowadzenia handlu w piątki i soboty....

Pojęcie okoliczności nadzwyczajnych a prawo linii lotniczej do odszkodowania – cz. II

Niniejszy artykuł jest kontynuacją rozważań dotyczących działalności operacyjnej przewoźnika lotniczego oraz podjęcia przez niego wszelkich racjonalnych środków, by uniknąć opóźnień lub odwołań lotów1.Jak wskazaliśmy, jedną z okoliczności nadzwyczajnych, na które...

Pojęcie okoliczności nadzwyczajnych a prawo pasażera linii lotniczej do odszkodowania

Na jakie okoliczności „nadzwyczajne” mogą powoływać się przewoźnicy lotniczy w celu uniknięcia wypłaty odszkodowania, a które w świetle działalności lotniczej wcale zjawiskami nadzwyczajnymi nie są? Główne tezy:Przedmiotem rozważań będzie pojęcie nadzwyczajnych...

Przywiąż się do nas

Klienci wybierają nas i zostają z nami na lata ponieważ:

  • Nasi prawnicy to skuteczni specjaliści z wieloletnim doświadczeniem, którzy doradzają Klientom zarówno publicznym jak i prywatnym.
  • Świadczymy usługi prawne rzetelnie, oferując najwyższy standard obsługi oraz elastyczność w zakresie ustalania zasad współpracy bez skomplikowanych struktur.
  • Potrafimy przewidzieć ścieżkę rozwoju projektów i budować zespół doradców zgodnie z potrzebami Klienta.
  • Współpracujemy z ekspertami branżowymi – inżynierami, naukowcami
    i wybitnymi praktykami.
  • Publikujemy, prowadzimy szkolenia i bierzemy udział w debatach, kongresach i konferencjach, a także pełnimy funkcje społeczne 
    w organizacjach sektorowych związanych z naszą specjalizacją.
  • Przede wszystkim z pasją zaczynamy i kończymy naszą pracę.

Dlatego – przywiąż się do nas!

JUSTYNA BÓJKO

Radca prawny, Partner Zarządzający
Radca prawny, Partner w kancelarii JBW, twórczyni think tanku Forum Infrastruktury, Członek
Instytutu Prawa Nowych Technologii i Ochrony Danych Osobowych Uczelni Łazarskiego w
Warszawie.
Specjalizuje się w doradztwie w procesie inwestycyjnym. Posiada doświadczenie w doradztwie
prawnym przy realizacji inwestycji kubaturowych i infrastrukturalnych, przygotowaniu analiz dla
inwestorów, przygotowaniu umów w procesie budowalnym oraz projekt managemencie inwestycji
budowlanych.
Specjalizuje się w doradztwie prawnym w zakresie infrastruktury (w tym infrastruktury krytycznej)
oraz cyberbezpieczeństwa. Zajmuje się prawnymi zagadnieniami w zakresie środowiska, energetyki
oraz infrastruktury. W zakresie regulacji stanów prawnych, projektowania i budowy doradzała w
zakresie infrastruktury liniowej takiej jak drogi, koleje, sieci ciepłownicze, energetyczne, gazowe i
telekomunikacyjne, inwestycje wodne, portowe oraz związane z infrastrukturą morską i pod wodami
płynącymi. Uczestniczyła także w przygotowaniu projektów regulacji i umów z zakresu PPP oraz
doradzała przy procesach inwestycyjnych z wykorzystaniem majątku kolejowego.
Doradzała w zakresie nabycia majątku przy największych transakcjach prywatyzacyjnych w Polsce –
w sektorze hutniczym, stalowym, stoczniowym, wydobywczym i przemysłowym.
Zajmowała się zagospodarowaniem gruntów poprzemysłowych – hut, stoczni, zakładów sektora
stalowego i wydobywczego. Świadczyła usługi doradztwa prawnego przy rewitalizacji,
przekształceniu oraz nowych projektach inwestycyjnych.
Reprezentuje Klientów w postępowaniach sądowych i administracyjnych związanych z procesami
budowy infrastruktury, rozliczenia inwestycji, roszczeń związanych z robotami budowlanymi.
Doradza w sprawach z zakresu zamówień publicznych, a także prowadzeniu sporów związanych z
roszczeniami budowlanymi.
Ekspertka prawa rynku rolnego – specjalizujący się w regulacjach UE z zakresu zielonego ładu i
pozarolniczych form działalności.
Obecnie rozwija także praktykę z zakresu prawa ochrony środowiska, popularyzacji ESG i zasad
zrównoważonego rozwoju.
Konsultantka think tanku Forum Infrastruktury, pomysłodawczyni i współautorka Zeszytów
Infrastruktury Krytycznej, jest także autorką szeregu publikacji.
Specjalizacje: prawo cywilne, gospodarcze, obrót nieruchomościami i prawo budowlane,
infrastruktura w tym infrastruktura krytyczna, inwestycje i planowanie przestrzenne, zamówienia
publiczne, prawo nowych technologii, cyberbezpieczeństwo, ochrona środowiska i prawo rolne.